Vodič

Predizborna kampanje jedne od stranaka navela je veliki broj kupaca stanova da sačekaju zakon vezan za poreze za stanove. Budući da je od obećanja do donošenja odgovarajućeg zakona prošlo dosta vremena iz raznoranih razloga, po usvajanju zakona došlo je do ogromnog skoka potražnje. Što je dovelo do skoka cena nekretnina za oko 10%. Što znači da su kupci, osim u sluičaju kupovine novog stana na debelom gubitku zbog ovog zakona.

Napomena: Zbog broja i obima pitanja vezanih za ovu stranu, posebna strana je napravljna za pitanje i odgovore: Porez za kupce prvog stana - pitanja i odgovori

Kupci se mogu nadati da je to samo na kraći period, i da će vremenom stvari doći na svoje mesto ponovo. Međutim, činjenica je će korist od uvođenja zakona biti pre svega za prodavce.

Oslobađanje poreza za kupce prvog stana sprovodi se na dva načina - oslobađnjem od poreza dan dodatnu vrednost (cena se plaća sa sve porezom, ali se porez refundira kasnie), i oslobodenjem od poreza na prenos apsolutnih prava.

Refundacija PDV kupcima prvog stana

Zakonom o izmenama i dopunama zakona o porezu na dodatu vrednost, koji je stupio na snagu 8. jula 2007. godine, propisano je da pravo na refundaciju PDV za kupovinu prvog stana, na osnovu podnetog zahteva, ima fizicko lice – punoletni državljanin Republike, sa prebivalištem na teritoriji Republike, koji kupuje prvi stan.

Kupac prvog stana može da ostvari refundaciju PDV pod sledecim uslovima:

1) da od 1. jula 2006. godine do dana overe ugovora o kupoprodaji na osnovu kojeg stice prvi stan nije imao u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike;
2) da je ugovorena cena stana sa PDV u potpunosti isplacena prodavcu.

Pravo na refundaciju PDV može se ostvariti za stan cija površina za kupca prvog stana iznosi do 40 m², a za clanove njegovog porodicnog domacinstva do 15 m² po svakom clanu koji nije imao u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike u periodu od 1. jula 2006. godine do dana overe ugovora o kupoprodaji.

Ako kupac prvog stana kupuje stan površine koja je veca od površine za koju ima pravo na refundaciju PDV, pravo na refundaciju PDV može da ostvari do iznosa koji odgovara malopre navedenoj površini.

Porodicnim domacinstvom kupca prvog stana smatra se zajednica života, privredivanja i trošenja prihoda kupca prvog stana, njegovog supružnika, kupceve dece, kupcevih usvojenika, dece njegovog supružnika, usvojenika njegovog supružnika, kupcevih roditelja, njegovih usvojitelja, roditelja njegovog supružnika, usvojitelja kupcevog supružnika, sa istim prebivalištem kao kupac prvog stana.

Pravo na refundaciju PDV nema:

1) kupac stana koji je ostvario refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana;
2) clan porodicnog domacinstva kupca prvog stana za kojeg je kupac prvog stana ostvario refundaciju PDV, u slucaju kada taj clan porodicnog domacinstva kupuje stan;
3) kupac stana koji je stekao prvi stan bez obaveze prodavca da za promet tog stana plati porez na prenos apsolutnih prava po osnovu kupovine prvog stana u skladu sa zakonom kojim se ureduju porezi na imovinu;
4) clan porodicnog domacinstva kupca stana koji je stekao prvi stan bez obaveze prodavca da za promet tog stana plati porez na prenos apsolutnih prava po osnovu kupovine prvog stana u skladu sa zakonom kojim se ureduju porezi na imovinu, a za koga je ostvareno to poresko oslobodenje.

Nadležni poreski organ, po sprovedenom postupku, donosi rešenje o refundaciji PDV kupcu prvog stana i dužan je da vodi evidenciju o kupcima prvog stana i clanovima porodicnih domacinstava kupaca prvog stana za koje su kupci prvog stana ostvarili refundaciju PDV, kao i o iznosu ostvarene refundacije PDV.

Pravo na refundaciju PDV kupcu prvog stana može se ostvariti samo na osnovu ugovora o kupoprodaji stana overenog posle stupanja na snagu ovog zakona, odnosno 08. jula 2007. godine.

Pravilnik o postupku ostvarivanja prava na povracaj PDV i o nacinu i postupku refakcije i refundacije PDV propisuje da kupac prvog stana iz ostvaruje refundaciju PDV u skladu sa Zakonom, na osnovu pismenog zahteva, koji podnosi nadležnom poreskom organu.

Stanovima, u smislu ovog pravilnika, smatraju se stambeni objekti, ekonomski deljive celine u okviru tih objekata, kao i vlasnicki udeli na tim dobrima.

Nadležni poreski organ je organizaciona jedinica Poreske uprave koja je nadležna za prijem evidencione prijave obveznika PDV - prodavca stana u skladu sa Pravilnikom.

Zahtev za refundaciju PDV kupcu prvog stana podnosi se na Obrascu RFN – Zahtev kupca prvog stava za refundaciju PDV. Uz zahtev se dostavlja i:

1) izvod iz maticne knjige rodenih;
2) uverenje o državljanstvu;
3) dokaz o prebivalištu (overena fotokopija licne karte ili potvrda o prebivalištu);
4) overena kopija ugovora o kupoprodaji stana;
5) racun ili drugi dokument koji služi kao racun o kupoprodaji stana u kojem je iskazan PDV;
6) dokaz da je ugovorena cena stana sa PDV u potpunosti isplacena;
7) overena izjava kupca stana da kupuje prvi stan.

Ako kupac prvog stana zahteva refundaciju PDV i po osnovu clana, odnosno clanova njegovog porodicnog domacinstva, dostavlja i:

1) dokument kojim se potvrduje da je fizicko lice po osnovu koga kupac prvog stana zahteva refundaciju PDV clan porodicnog domacinstva kupca prvog stana (dokaz o srodstvu);
2) dokaz o prebivalištu clana porodicnog domacinstva (overena fotokopija licne karte ili potvrda o prebivalištu).

Izjava kupca stana da kupuje prvi stan daje se na Obrascu IKPS PDV – Izjava kupca stana da kupuje prvi stan.

Nadležni poreski organ nakon izvršene provere ispunjenosti uslova za refundaciju PDV rešenjem odlucuje o zahtevu u roku od 30 dana od dana podnošenja zahteva, i u roku od 15 dana od dana dostavljanja rešenja vrši refundaciju PDV.

Oslobodenje od poreza na prenos apsolutnih prava kupcima prvog stana

Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o porezima na imovinu propisano je da se porez na prenos apsolutnih prava ne placa na prenos prava svojine na stanu ili porodicnoj stambenoj zgradi, odnosno svojinskom udelu na stanu ili porodicnoj stambenoj zgradi fizickom licu koje kupuje prvi stan, za površinu koja za kupca prvog stana iznosi do 40 m² i za clanove njegovog porodicnog domacinstva koji od 1. jula 2007. godine nisu imali u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike Srbije do 15 m² po svakom clanu, pod uslovom da:

1) je kupac prvog stana punoletni državljanin Republike Srbije, sa prebivalištem na teritoriji Republike Srbije;

2) kupac prvog stana od 1. jula 2006. godine do dana overe ugovora o kupoprodaji na osnovu koga kupac stice prvi stan, nije imao u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike Srbije.

Pravo na oslobodenje od poreza na prenos apsolutnih prava kupac prvog stana može ostvariti samo na osnovu ugovora o kupoprodaji stana overenog posle stupanja na snagu ovog zakona, odnosno 8. jula 2007. godine.

Porodicnim domacinstvom kupca prvog stana smatra se zajednica života, privredivanja i trošenja prihoda kupca prvog stana, njegovog supružnika, kupceve dece, kupcevih usvojenika, dece njegovog supružnika, usvojenika njegovog supružnika, kupcevih roditelja, njegovih usvojitelja, roditelja njegovog supružnika, usvojitelja kupcevog supružnika, sa istim prebivalištem kao kupac prvog stana.

Ako je površina stana koji kupac prvog stana kupuje veca od površine odgovarajuceg stana, porez se placa na prenos prava svojine na razliku površine kupljenog i površine odgovarajuceg stana.

Pravo na poresko oslobodenje nema obveznik koji pravo svojine na stanu prenosi:

1) licu na osnovu cije prve kupovine stana je jednom ostvareno pravo na refundaciju poreza na dodatu vrednost, u skladu sa zakonom kojim se ureduje porez na dodatu vrednost, ili na poresko oslobodenje od placanja poreza na prenos apsolutnih prava u skladu sa Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o porezima na imovinu;

2) clanu porodicnog domacinstva kupca prvog stana za koga je jednom ostvareno pravo na refundaciju poreza na dodatu vrednost, u skladu sa zakonom kojim se ureduje porez na dodatu vrednost, ili na poresko oslobodenje od placanja poreza na prenos apsolutnih prava u skladu sa Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o porezima na imovinu.

Poresku prijavu PPI-4 podnosi prodavac – obveznik poreza na prenos apsolutnih prava, nadležnoj organizacionoj jedinici Poreske uprave (prema opštini na cijoj se teritoriji nepokretnost nalazi). Za svrhu ostvarivanja prava na poresko oslobodenje obveznik poreza podnosi i overenu izjavu kupca da kupuje prvi stan za sebe, odnosno za sebe i odredene clanove njegovog porodicnog domacinstva, kao i druge dokaze u roku od 10 dana od dana nastanka poreske obaveze,

Spisak dokaza koje treba podneti:

1) kopija licne karte kupca prvog stana;
2) uverenje o državljanstvu za kupca prvog stana;
3) kopija licne karte za odredene clanove porodicnog domacinstva (za punoletne i maloletne koji poseduju licnu kartu, a za ostale maloletne izvod iz maticne knjige rodenih i prijava prebivalištva);
4) uverenje o državljanstvu za odredene clanove porodicnog domacinstva;
5) kopija overenog kupoprodajnog ugovora o kupovini stana;
6) dokaz o prebivalištvu (fotokopija licne karte ili potvrda o prebivalištvu za kupca i odredene clanove njegovog porodicnog domacinstva);
7) za odredene clanove porodicnog domacinstva sledece dokaze o srodstvu ili bracnom stanju sa kupcem prvog stana: za supružnike izvod iz maticne knjige vencanih, za decu i roditelje izvod iz maticne knjige rodenih i za usvojenika i usvojioca rešenje nadležnog organa o usvajanju;
overena izjava kupca stana da kupuje prvi stan.

Nadležni poreski organ vodi evidenciju o ugovorima o kupoprodaji stanova za koje je taj organ utvrdio pravo na poresko oslobodenje, o iznosima poreza na prenos apsolutnih prava koji zbog toga nisu naplaceni na teritoriji jedinice lokalne samouprave, o kupcima prvog stana i o clanovima njihovog porodicnog domacinstva za koje je to pravo iskorišceno.

Pravilnikom o sadržini i obrascu izjave kupca stana da kupuje prvi stan za sebe, odnosno za sebe i odredene clanove njegovog porodicnog domacinstva ureduju se sadržina i obrazac izjave kupca stana da kupuje prvi stan za sebe, odnosno za sebe i odredene clanove njegovog porodicnog domacinstva.

Kupac prvog stana izjavu daje na Obrascu Obrascu IKPS - PPAP - Izjava kupca stana da kupuje prvi stan za sebe, odnosno za sebe i odredene clanove njegovog porodicnog domacinstva. Stanom, u smislu ovog pravilnika, smatra se stan i porodicna stambena zgrada.

Obrazac IKPS - PPAP sadrži podatke o kupcu prvog stana i odredenim clanovima njegovog porodicnog domacinstva za koje se ostvaruje pravo na poresko oslobodenje od placanja poreza na prenos apsolutnih prava, a koji od 1. jula 2006. godine do dana overe ugovora nisu imali u svojini, odnosno susvojini stan ili porodicnu stambenu zgradu na teritoriji Republike Srbije i nikada nisu ostvarili pravo na refundaciju poreza na dodatu vrednost, u skladu sa zakonom kojim se ureduje porez na dodatu vrednost, niti je bilo koje lice ostvarilo pravo na poresko oslobodenje od placanja poreza na prenos apsolutnih prava, u skladu sa zakonom kojim se ureduje oporezivanje imovine, po osnovu kupovine prvog stana na teritoriji Republike Srbije za kupca prvog stana ili za clana njegovog porodicnog domacinstva.

Ovde možete preuzeti pun tekst Zakona- Zakon o izmenama i dopunama zakona o porezu na imovinu. Zakon je preuzet sa sajta Vlade Srbije, sa adrese http://www.mfin.sr.gov.yu/src/176/.